Việt Nam đang gặp phải vấn đề lớn về tổn thất sản lượng nông sản, đứng trong top các nước Châu Á với tỷ lệ từ 9-30%, phụ thuộc vào khu vực và mùa vụ. Chính vì vậy, bài viết này của canhdien – Nông nghiệp toàn diện (tìm hiểu thêm về canhdien – xem đầy chủ tại đây) sẽ chia sẻ hướng dẫn cách bảo quản nông sản một cách hiệu quả, nhằm gia tăng thời gian lưu trữ và giảm thiểu tổn thất do hư hỏng nông sản.
Phương pháp bảo quản kín
Việc áp dụng phương pháp bảo quản kín sẽ đảm bảo rằng sản phẩm không tiếp xúc trực tiếp với không khí, từ đó giữ cho chúng ở trạng thái an toàn. Điều này là quan trọng vì không khí thường chứa khoảng 20% oxy, và khi nông sản tiếp xúc với lượng lớn không khí, có thể xảy ra quá trình oxy hóa gây hư hại cho sản phẩm.
Để giảm thiểu rủi ro này, quá trình đóng gói nông sản thường sẽ loại bỏ chất oxy, nhằm hạn chế khả năng phát triển của vi khuẩn có thể gây hại. Như vậy, việc sử dụng phương pháp bảo quản kín là một giải pháp hiệu quả để bảo vệ nông sản khỏi tác động có thể làm hỏng chúng.
Phương pháp thông gió
Để đảm bảo việc thông gió tự nhiên, cần phải tuân thủ 4 điều kiện quan trọng:
-
Khí hậu: Trong trường hợp trời không mưa và không có sương mù, cần tránh độ ẩm cao để bảo quản sản phẩm.
-
Nhiệt độ: Nhiệt độ ở khu vực xuất hàng và trong kho đệm không nên vượt quá 25 độ C hoặc thấp hơn 10 độ C. Việc này nhằm tránh tình trạng khi mở cửa thông gió, không khí nóng tràn vào làm tăng nhiệt độ trong kho. Ngược lại, nếu nhiệt độ dưới 10 độ C, hơi lạnh có thể nhập vào và gây sự ngưng tụ hơi nước trong kho.
-
Điểm sương: Điểm sương trong kho phải thấp hơn nhiệt độ bên ngoài. Điều này giúp ngăn chặn sự ngưng tụ hơi nước trong kho, do nhiệt độ không khí bên ngoài thấp hơn nhiệt độ đọng sương trong kho.
-
Thời gian mở cửa: Theo kinh nghiệm của canhdien, việc mở cửa thông gió nên diễn ra khoảng 8-9 giờ sáng và 17-18 giờ chiều. Khi có cơ hội để thông gió, cần mở cửa theo hướng gió thổi trước, sau đó mở cửa hai bên kho, và cuối cùng là mở cửa để không khí thoát ra ngoài.
Ngoài ra, nếu thực hiện theo phương pháp thông gió tích cực, có thể sử dụng quạt công suất lớn hoặc máy thổi khí. Tuy nhiên, việc sử dụng quạt nên chỉ thực hiện khi độ ẩm ổn định và không khí ngoài trời đang ở mức thấp. Phương pháp này được coi là hiệu quả với chi phí bảo quản thấp, được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng trong quá trình bảo quản nông sản sau thu hoạch
Phương pháp bảo quản lạnh
Sử dụng phương pháp lạnh để bảo quản sản phẩm có thể duy trì nhiệt độ cao hơn một chút so với nhiệt độ làm đông của dịch tế bào, thường nằm trong khoảng từ 0 độ C đến 10 độ C. Phương pháp này giúp bảo quản chất lượng của thực phẩm, với việc dịch tế bào không bị đông cứng, từ đó đảm bảo giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng.
Trong quá trình bảo quản nông sản theo phương pháp lạnh, cần lưu ý đến việc giảm độ ẩm của không khí.
Nếu áp dụng phương pháp đông lạnh, sản phẩm sẽ được bảo quản ở nhiệt độ từ -10 độ C đến -30 độ C, hoặc có thể thấp hơn nữa. Ở điều kiện nhiệt độ này, sự tê liệt của vi sinh vật xảy ra, từ đó ngăn chặn khả năng phát triển của chúng.
Cũng có thể sử dụng môi trường làm mát bằng khí, trong đó có việc sử dụng khí CO2 hoặc không khí để làm mát. Môi trường làm mát dạng rắn cũng là một phương pháp, trong đó sử dụng hợp chất nước đá + muối + tuyết CO2 ở dạng khô. Đối với môi trường làm lạnh lỏng, có thể sử dụng các chất như CaCl2, NaCl, Etylen glycol và Propylene glycol, tùy thuộc vào loại sản phẩm cụ thể.
Phương pháp bảo quản bằng hóa học
Sử dụng phương pháp bảo quản hóa học là việc sử dụng các loại thuốc nhằm bảo vệ nông sản với mức độ cụ thể, đồng thời không gây hại cho sức khỏe con người và mang lại nhiều hiệu quả. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của mọt, nấm mốc và các loài gặm nhấm khác.
Các hóa chất thường được ứng dụng trong quá trình bảo quản nông sản bao gồm Chloropicrin, dichloroethane, bekaphot,…
Đối với rau củ và ngành công nghiệp thực phẩm, thường sử dụng các chất như sunfat khan, axit sorbic, axit oxalic, axit benzoic,…
Một số hóa chất chống nảy mầm như M-1 (a-naphthyl axetic metyl este), M-2 (anaphthyl esterdimethyl acetic acid), MH (Maleic Acid Hydrazide) thường được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong quá trình bảo quản khoai tây, cà rốt, hành tây và các loại củ khác.
Để đối phó với các vấn đề về nấm mốc, thuốc diệt nấm như T.M.T.D cũng được áp dụng trong quá trình bảo quản rau tươi và rau xanh.
Câu hỏi thường gặp
1. Các loại hóa chất thường được sử dụng trong bảo quản nông sản là gì?
Các loại hóa chất phổ biến trong bảo quản nông sản bao gồm Chloropicrin, dichloroethane, bekaphot. Đối với rau quả, sunfat khan, axit sorbic, axit oxalic, axit benzoic cũng là những chất thường được sử dụng.
2. Bảo quản nông sản bằng phương pháp lạnh là gì?
Phương pháp lạnh trong bảo quản nông sản là việc duy trì nhiệt độ của sản phẩm ở mức cao hơn một chút so với nhiệt độ làm đông của dịch tế bào. Thường là trong khoảng từ 0 độ C đến 10 độ C. Điều này giúp sản phẩm không bị đông cứng, đảm bảo giữ nguyên chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng.
Xem thêm:
Review tủ đông mini trữ sữa cho mẹ và bé tốt nhất hiện nay
Thợ chụp ảnh kỷ yếu: Bí quyết tạo nên bức ảnh đáng nhớ và đẹp nhất
